معرفت فلسفی و ایمان از منظر شیخ شبستری
نویسندگان
چکیده
یکی از موضوعات اساسی در شناخت حقیقت ایمان، تبیین چگونگی علم و معرفتی است که شایستگی مبنا یا مقوّم بودن برای ایمان به خدا و سایر متعلَّقات ایمان دینی را دارا است. هدف این نوشتار بررسی نسبتِ میان معرفت فلسفی و ایمان و عدم کفایت این دو نوع معرفت در مقایسه با معرفت شهودی، در تحقق و کمال ایمان حقیقی از منظر شبستری است که با استناد به آثار ا و به ویژه منظومه ی معروف گلشن راز، انجام می گیرد. در این پژوهش دلایل نارسایی ها و محدودیت های معرفت فلسفی در ارائه ی معرفتی تام و ایجابی از خدا، که مبنا یا مقوّم ایمانی شاهدانه به او است، و تفاوت میان معرفت بسیط و مرکّب، و مفهوم دقیق ایمان از منظر این عارف بررسی می شود. سپس ساحت های فراسوی ایمان و کفر، یعنی منزل فنا و سکر و دلال، از منظر وی، مورد کنکاش قرار می گیرد. نتیجه ای که از این بررسی به دست می آید، این است که ایمان حقیقی و شاهدانه، تنها از راه معرفت شهودی و طریقه ی تصفیه و تزکیه ی نفس امکان پذیر است و با سلوک در این طریقه است که عقل از شکوک و اوهام و خودخواهی ها و شوائب خیال و وهم رها می شود.
منابع مشابه
راههای دستیابی به معرفت حقیقی از دیدگاه شیخ محمود شبستری
شیخ محمود شبستری، عارف شاعر و اندیشمند بزرگ سدة هشتم هجری در آثار خویش، راههای دستیابی به معرفت یقینی را عقل و نقل و ذوق (کشف و اشراق) میداند. وی میکوشد منقولات دینی را با استدلالهای اهل فلسفه و با ذوقیات اندیشمندان اشراقی درهم آمیزد و رسالت یک فیلسوف مسلمان و عارف و اندیشمند اشراقی را ایفا کند. شبستری همچون غزّالی معتقد است، ورای عقل نظری، انسان را طوری و طریقی دیگر هست که به آن طور،...
متن کاملمعرفت شهودی و استدلالی در گلشن راز شیخ محمود شبستری
از جمله مسایل و مباحثی که از ابتدای ادب عرفانی- اسلامی فارسی به عنوان امّهات مسایل عرفانی در امّهات متون عرفانی- نظم و نثر- در صدر تمامی مسایل قرار گرفته و درجای جای مثنوی عرفانی گلشن راز شیخ محمود شبستری ، از آغاز تا پایان آن خودنمایی میکند، مبحث معرفت و شناخت و تفکّر جهت دست یافتن به گوهر حقیقت و عشق است. بر اساس نظر و عقیدهی عرفایی از جمله محیالدّین ابن عربی که طُرُق رسیدن به شناخت و معرفت حق و...
متن کاملابتنای ایمان دینی بر معرفت عقلی از منظر غزالی
نحوه رابطه ایمان با دلیل عقلی از مسائل مهم فلسفه دین است. غزالی به منزله منتقد جدی فلسفه و کلام، از سویی علم کلام را حرام و عموم مردم را از ورود به این علم نهی میکند و از سوی دیگر انتقادات جدی بر کسانی دارد که سعی دارند ایمان دینی را بر پایههای دلایل کلامی و عقلی استوار کنند. وی ایمان مبتنی بر دلیل عقلی را در معرض شبهات و به همین دلیل زوالپذیر و ایمان عوام را راسختر از ایمان مبتنی بر دلایل ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیرازناشر: دانشگاه شیراز
ISSN 2251-6123
دوره 15
شماره 55 2015
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023